ગુજરાતના સૌરાષ્ટ્ર પ્રદેશમાં 25 ઓગસ્ટ, 2025ના રોજ એક જ દિવસમાં બે ભૂકંપના આંચકાએ લોકોનું ધ્યાન ખેંચ્યું છે. જામનગરના લાલપુર અને ગીર સોમનાથના તાલાલા પંથકમાં આવેલા આ ભૂકંપો નાની તીવ્રતાના હોવા છતાં, ઓગસ્ટ મહિનામાં રાજ્યમાં ભૂકંપની વધતી સંખ્યાએ ચિંતા વધારી છે. આ લેખમાં આ ઘટનાઓની વિગતો, તેની અસરો અને ગુજરાતના ભૂકંપીય પરિદૃશ્યની ચર્ચા કરવામાં આવી છે.
ભૂકંપની વિગતો
લાલપુર ભૂકંપ:
સમય અને સ્થળ: 25 ઓગસ્ટ, 2025ના રોજ બપોરે 1:59 વાગ્યે, જામનગર જિલ્લાના લાલપુરથી 33 કિ.મી. પૂર્વ-દક્ષિણ દિશામાં, છતર અને જામવાળી ગામો વચ્ચે.
તીવ્રતા: 3.0ની તીવ્રતા, જમીનમાં 18.1 કિ.મી. ઊંડાઈએ.
સ્થળનું મહત્વ: આ વિસ્તાર બરડા ડુંગર વન્યજીવ અભયારણ્યનો ભાગ છે, જે પ્રવાસીઓમાં લોકપ્રિય છે.
તાલાલા ભૂકંપ:
સમય અને સ્થળ: તે જ દિવસે, ગીર સોમનાથ જિલ્લાના તાલાલાથી 12 કિ.મી. ઉત્તરપૂર્વમાં, ભોજદે ગામ નજીક.
તીવ્રતા: 2.6ની તીવ્રતા.
ઇતિહાસ: તાલાલા પંથકમાં અગાઉ પણ નાના-મોટા ભૂકંપ નોંધાયા છે, પરંતુ આ લાંબા સમય બાદ નોંધપાત્ર આંચકો છે.
ગુજરાતમાં ભૂકંપનો ટ્રેન્ડ
ઓગસ્ટ 2025માં ગુજરાતમાં ભૂકંપની હલચલમાં નોંધપાત્ર વધારો જોવા મળ્યો છે.
આંકડા: 5 ઓગસ્ટથી 25 ઓગસ્ટ સુધીના 20 દિવસમાં 10 ભૂકંપ અને આખા મહિનામાં કુલ 13 ભૂકંપ નોંધાયા છે.
આવર્તન: દર બે દિવસે એક ભૂકંપ, જેમાં 2.5થી વધુ તીવ્રતાના આંચકા વધુ સ્પષ્ટ છે. ઓછી તીવ્રતાના આંચકા નિયમિત રીતે આવતા રહે છે.
કારણો: સૌરાષ્ટ્ર ભૂકંપીય ઝોન-3માં આવે છે, જે મધ્યમ જોખમનો વિસ્તાર છે. ભૂસ્તરીય પ્લેટોની હલચલ આ વધતી સિસ્મિક ગતિવિધિનું કારણ હોઈ શકે છે.
અસરો અને સ્થાનિક પ્રતિસાદ
નુકસાન: બંને ભૂકંપ નાની તીવ્રતાના હોવાથી કોઈ મોટું નુકસાન કે જાનહાનિના અહેવાલ નથી. લોકોમાં હળવો ડર જોવા મળ્યો, ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં.
સ્થાનિક પ્રતિક્રિયા: લાલપુર અને તાલાલાના રહેવાસીઓએ આંચકા અનુભવ્યા, પરંતુ રોજિંદા જીવનમાં કોઈ મોટો વિક્ષેપ નોંધાયો નથી.
પ્રવાસન પર અસર: બરડા ડુંગર જેવા પ્રવાસી સ્થળો પર હાલ કોઈ નકારાત્મક અસર નથી, પરંતુ વધતી સિસ્મિક ગતિવિધિ પ્રવાસીઓના મનમાં ચિંતા ઉભી કરી શકે છે.
નિષ્ણાતોની ચેતવણી અને સલાહ
ભૂસ્તરશાસ્ત્રીઓનું કહેવું છે કે ગુજરાતનો સૌરાષ્ટ્ર પ્રદેશ ભૂકંપીય રીતે સક્રિય રહ્યો છે, અને આ નાના આંચકા મોટા ભૂકંપની પૂર્વચેતવણી હોઈ શકે છે.
સલાહ:
લોકોને ભૂકંપ પ્રતિરોધક બાંધકામ અપનાવવા અપીલ.
ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં જાગૃતિ કાર્યક્રમો વધારવા.
ઈમરજન્સી કીટ અને બચાવ યોજના તૈયાર રાખવી.
સરકારી પગલાં: ગુજરાત સરકાર અને ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ ઓથોરિટીએ સિસ્મિક મોનિટરિંગ વધાર્યું છે, અને સ્થાનિક વહીવટને સતર્ક રહેવા સૂચના આપી છે.
નિષ્કર્ષ
સૌરાષ્ટ્રમાં એક જ દિવસમાં બે ભૂકંપના આંચકાએ રાજ્યની ભૂકંપીય સંવેદનશીલતા પર ફરી ધ્યાન દોર્યું છે. ઓગસ્ટ 2025માં 13 ભૂકંપની નોંધણી ચેતવણીનું સૂચક છે. જોકે, હાલના આંચકાઓથી કોઈ મોટું નુકસાન થયું નથી, પરંતુ નિષ્ણાતો અને સરકાર ભવિષ્યની તૈયારી માટે સજાગ છે. સૌરાષ્ટ્રના લોકોને સતર્ક રહેવા અને સલામતીના પગલાં લેવા વિનંતી કરવામાં આવે છે.
સૌરાષ્ટ્રમાં એક જ દિવસમાં બે ભૂકંપ: લાલપુર અને તાલાલામાં ધરતી ધણધણી.
